อยู่บ่ได้ “กะต้องอยู่”

 ในช่วง 4–5 วันแรกที่มาถึงประเทศอิสราเอล นอกเหนือจากการทำงานที่หนักแล้ว ความรู้สึกคิดถึงคนที่บ้าน อาหารที่บ้าน อารมณ์เหล่านั้นก็ทำให้เขาเครียดจนนอนไม่หลับ แต่ลุงก็ต้องคิดอยู่เสมอว่าไม่สามารถถอดใจยอมแพ้กลับบ้านได้ง่าย ๆ เพราะเงินที่ได้ใช้ไปแล้วในการเดินทางล้วนแล้วแต่เป็นหนี้สินทั้งนั้น ลุงสิทธิ์ย้ำอีกครั้งถึงเหตุผลที่ต้องอยู่ต่อว่า

“ เฮาต้องอยู่เพราะเสียเงินไปหลายคัก เงินกะยืมเพิ่นมาอีก เฮ็ดงานว่าแม่นตลอด 24 ชั่วโมงเอาโลด ยามกลางคืนกะเลิกงาน 5 โมงแลงพู้น”

ลุงของผมเป็นหนึ่งในแรงงานไทยกว่า 400 แรงงานที่ได้เดินทางข้ามน้ำข้ามทะเลมาสร้างโรงแรมหรูและหมู่บ้านจัดสรรหรูหรากว่า 300 หลังคาเรือน แรงงานถูกจัดให้ไปอยู่ที่โรงแรมที่ทางบริษัทจัดเตรียมเอาไว้ ซึ่งมีกลุ่มแรงงานชาวไทยอยู่ก่อนแล้ว 200 คน รวมทั้งหมดที่เบียดเสียดกันอยู่ในโรงแรมแล้วกว่า 400 คน โดยพวกเขามักจะถูกตัดน้ำหรือตัดไฟอยู่บ่อยครั้ง บางครั้งนานถึง 10 วันเพราะบริษัทไม่ยอมไปจ่ายค่าไฟ แรงงานหลายคนจึงพยายามเอาตัวรอดด้วยการต่อไฟตรงจากเสาไฟบ้าง หรือการไปอาบน้ำข้างถนนที่ต้องคอยหลบคอยแอบตำรวจที่คอยตรวจตรา โดยลุงย้อนถึงการเอาตัวรอดในช่วงถูกตัดไฟไว้ว่า

“ พอเขาตัดไฟเฮา เฮากะลักใช้ไฟเอา เอาลวดเหล็กขอเอากับสายไฟ เป็นไฟต่อตรง ”

ภาพนี้ถูกถ่ายขึ้นก่อนที่จะเข้าไซต์งานด้วยอากาศที่ร้อนทำให้คนงานมักจะใส่เสื้อกันหนาว 2–3 ชั้น เพื่อให้เหงื่อไหลออกมา และสามารถรักษาความเย็นจากเหงื่อเอาไว้ในตัวได้ อีกทั้ง
“หมวกอีโม่ง ” กลายเป็นหนึ่งในของที่ต้องการกันในหมู่ชาวไทยเพราะพื้นที่งานก่อสร้างในทะเลทรายมักไม่ค่อยจะมีพื้นที่ร่มให้ได้หลบยามร้อน

เขาบอกเลยว่าประเทศเขา “ถ้าไม่โกงอยู่ไม่ได้”

การทำงานของลุงสิทธิ์ในประเทศอิสราเอลที่เริ่มตั้งแต่วันแรกที่เดินทางมาถึง ก็คืองานช่างปูนโดยทำงานตั้งแต่ 6 โมงเช้า จนถึง 3–4 ทุ่ม นอกจากงานที่หนักแล้ว คนงานยังต้องคอยรักษาผลประโยชน์ของตนเองด้วยการจดบันทึกชั่วโมงงานของตนเองเอาไว้ เพราะมักจะมีกรณีว่านายจ้างลืมหรือบางครั้งก็ตั้งใจโกง ลุงสิทธิ์ย้ำอีกครั้งว่า

“ ถ้าเฮาทำโอที เฮากะต้องบันทึกเอาไว้ เพราะถ้าบ่เฮ็ด เขากะสิว่าเฮาบ่ได้เฮ็ดงาน เขาบอกมาเลยว่าประเทศเขาถ้าไม่โกงอยู่ไม่ได้ ”

นอกจากงานประจำที่ทำในทุก ๆ วันแล้ว ลุงสิทธิ์ยังพยายามเรียนรู้ภาษาอังกฤษเพื่อที่อยากจะฟังนายจ้างเข้าใจ ป้องกันการถูกโกง อีกทั้งการรับรู้ภาษายังสามารถให้เขาสามารถไป “ รับจ๊อบ ” หรือการทำงานเสริมได้โดยการทำงานเสริมเป็นการทำในเวลานอกการทำงานเช่น ช่วงเวลาหลัง 5 โมงเย็นที่เลิกงานช่วงวันอาทิตย์ที่เป็นวันหยุดหรือช่วงพักกินข้าวโดยอาศัยการอ่านและท่องจำจากพจนานุกรมที่มีขายที่สนามบินในประเทศอิสราเอล

โดยงานก็มาจากเจ้าของบ้านจัดสรรแต่ละหลังที่ต้องการต่อเติมหรือเปลี่ยนแปลงแบบบ้านของพวกเขาเอง ที่คุยและตกลงกันเองโดยที่นายจ้างเจ้าของโครงการไม่รู้ โดยจะทำตั้งแต่ช่วงเวลาหลังเลิกงานคือประมาณ 5 โมงเย็น โดยพาเพื่อนที่ไปด้วย 2–3 คน หรือถ้างานใหญ่ก็ 10 คน ไปจนถึงเวลา 4–5 ทุ่ม แต่ละเดือนก็จะสามารถทำได้ 3–4 งาน ตกลงกันไว้ว่าจะจ่ายงานละ 10,000 บาท แต่มักจะได้จริงๆ แค่ 3,000–4,000 บาท

“ คั่นทำงานนอกหนิ 2–3 มื้อ ต้องฟ้าวเบิกเงินเลย คั่นเบิกได๋แสดงว่าบ่มีปัญหา แต่คั่นเขายุกยิกแสดงว่านายจ้างเจ้านี้สิมีปัญหาแน่นอน ”

ลุงแนะนำการมองว่านายจ้างคนไหนดูมีแนวโน้มที่จะไม่โกง

แต่นอกจากจะต้องคอยระวังการถูกโกง บางครั้งนายจ้างที่จ้างงานนอกก็จะโกงด้วยการโทรเรียกตำรวจมาจับ เพราะถ้าตำรวจเห็นว่าแรงงานทำงานนอกเหนือจากสัญญาก็จะจับไปส่งให้กับบริษัทและบริษัทก็จะหักเงินเดือน 1 เดือนเต็ม

หลังจากทำงานไปได้ประมาณ 1 ปี ก็มีเจ้าหน้าที่จากกรมแรงงานของไทยเข้าไปดูพื้นที่การทำงาน ลุงสิทธิ์และกลุ่มแรงงานก็ได้เล่าถึงสภาพความเป็นอยู่ให้ฟังรวมไปถึงเรื่องที่ถูกตัดไฟเดือนละ 10 วัน และเรื่องชั่วโมงการทำงานที่ถูกโกง ลุงสิทธิ์ได้บอกว่าหลังจากที่กรมแรงงานเข้ามาแล้วสภาพความเป็นอยู่ก็ดีขึ้น ไม่มีชั่วโมงหาย และมีน้ำไฟใช้ตลอด 24 ชั่วโมง