สาละวิน ผู้คน สงคราม ความเงียบ
ไม่มีน้ำหยดไหนที่ไหลลงสู่ทะเลไปเปล่าๆ น้ำทุกหยุดแม่น้ำทุกสายหล่อเลี้ยงผืนแผ่นดิน ระบบนิเวศ ผู้คน ป่าไม้ ไม่มีแม่น้ำสายไหนไหลลงทะเลไปเปล่าๆ
ไม่มีน้ำหยดไหนที่ไหลลงสู่ทะเลไปเปล่าๆ น้ำทุกหยุดแม่น้ำทุกสายหล่อเลี้ยงผืนแผ่นดิน ระบบนิเวศ ผู้คน ป่าไม้ ไม่มีแม่น้ำสายไหนไหลลงทะเลไปเปล่าๆ
ถึงที่สุดอาจเป็นเรื่องตลกร้ายหากมองว่าในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต้ “แพะที่เป็นคนยังคงถูกจองจำ ขณะที่แพะที่ใช้ในพิธีกรรมกลับมีอิสระเสรี”
อิสรภาพของจำเลยที่หนึ่ง โดย ยศธร ไตรยศ “ตอนที่เห็นข่าวพวกเราคุยกันว่าใช่คนเดียวกันไหม” ชายหนุ่มผู้อยู่ในสถานะจำเลยคดีความมั่นคงกล่าวกับผมอย่างกระตือรือร้น “เช็คกันจนมั่นใจว่าใช่แน่นอนแล้วก็คุยกันว่าอยากไปเยี่ยม อยากให้กำลังใจ ถ้าพวกผมไปเยี่ยมพี่ว่าจะได้ไหม”
ยศธร ไตรยศ สะท้อนเรื่องราวที่แสนเจ็บปวดของอดีตผู้ต้องหาในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ในนามของเอกราฐและความมั่นคงของชาติที่มักกล่าวอ้างกัน
ยศธร ไตรยศ พาไปสำรวจคำพูดผ่านฝาบ้านของชุมชนโรงหมู หลังสำนักงานเขตคลองเตย พื้นที่ที่ได้ขึ้นชื่อว่าเป็นชุมชุนแออัด
เรื่องราวของความยากลำบากของกลุ่มคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกล โดยเฉพาะอย่างยิ้งในพื้นชายแดนฝั่งตะวันตกติดกำประเทศพม่า เขตอำเภออุ้มผางจังหวัดตาก ที่บางครั้งความเจ็บป่วยด้วยโรคเพียงเล็กน้อยที่อาจรักษาหายได้ไม่ยากหากสามารถมาพบแพทย์ได้อย่างที่ผู้คนในพื้นที่อื่น